ÇALIŞMA İZİN İSTATİSTİKLERİ 2023 YILI DEĞERLENDİRMESİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yayımlanan 2023 yılı çalışma izni istatistiklerine göre 2023 yılında toplam 239.835 yabancıya çalışma izni verildiği görülmektedir. Aynı yıl içerisinde düzenlenen çalışma izni muafiyet sayısı ise 12.090 dır. 10 yıl öncesinde 50 binlerde olan yabancı çalışma izin sayısı 2023 yılında 240 binlere ulaşmıştır. (Tablo1)
Göze çarpan önemli bir değişim kadın ve erkeklere düzenlenen çalışma izin sayılarında görülmektedir. On yıl önce çalışma izni düzenlenen yabancıların %60’ı kadın iken, 2023 yılında çalışma izni düzenlenen kadın oranı %27’lere düşmüştür.
2023 yılında düzenlenen çalışma izinlerinde birinci sırayı tahmin edileceği üzere Suriye uyruklu yabancılar (108.520 kişi) almıştır. Bunların büyük çoğunluğu ülkemizde Geçici Koruma statüsünde bulunan Suriyelilerdir.
Daha sonra sırasıyla, 17.785 kişi ile Rusya, 13.128 kişi ile Türkmenistan, ardından İran, Özbekistan, Kırgızistan gibi ülkeler gelmektedir. Uyruk bazında detaylı tablo aşağıda verilmiş olup, çalışma izni verilen yabancıların ağırlıklı olarak orta-doğu coğrafyasından ve Türki cumhuriyetlerden geldiği gözlemlenmektedir. (Tablo 5)
Yabancıların eğitim düzeylerine bakıldığında çalışma izni düzenlenen yabancıların ağırlıklı olarak ortaokul ve lise mezunu oldukları görülmektedir. Lisans ve lisans üstü eğitim almış yabancıların oranı yaklaşık %22 dir. (Tablo 3)
İşyerlerinin faaliyet alanları (NACE) dikkate alındığında en fazla çalışma izni verilen sektörün Konaklama (Turizm) olduğu görülmekte olup ağırlıklı sektörler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Nace Kodu | Sektör (*) | İzin Sayısı | Oranı % |
| 55 | Konaklama (Turizm) | 22.747 | 9.6 |
| 97 | Ev hizmetleri | 17.151 | 7.2 |
| 46 | Toptan ticaret | 16.699 | 7.0 |
| 42 | Bina dışı yapıların inşaatı | 16.319 | 6.8 |
| 14 | Giyim eşyalarının imalatı | 11.941 | 5.0 |
| 25 | Fabrikasyon metal ürünleri imalatı | 10.556 | 4.4 |
| – | Diğer Sektörler | 144.422 | 60.2 |
| TOPLAM | 239.835 | 100 | |
İller itibarıyla yapılan incelemede en fazla yabancı çalışma izninin İstanbul ilinde (83.429) verildiği, sonra sırasıyla Antalya (27.564 kişi), Mersin (22.106 kişi), Bursa (17.239 kişi) ve Ankara (12.612 kişi) olduğu görülmektedir. (Tablo 6)
Çalışma izinlerinin bütçeye katkısı: 2023 yılında düzenlenen çalışma izin sayısının yaklaşık 240 bin olduğu dikkate alındığında ve 2023 yılındaki çalışma izni harç bedelinin ortalama 4000 TL ve değerli kağıt bedeli de hesaplamaya katıldığında, düzenlenen çalışma izinlerinden kaynaklı olarak genel bütçeye yıllık bir milyar TL katkı geldiği değerlendirilmektedir.
TABLOLAR
Kaynak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı / Link: https://www.csgb.gov.tr/istatistikler/calisma-hayati-istatistikleri/resmi-istatistik-programi/calisma-izin-istatistikleri/
Tablo 1
Çalışma izin türüne göre yapılan başvuru, verilen izin ve ret sayısı, 2023
Number of applications, permits granted and rejections by work permit type, 2023
| İzin Türü | Başvuru Sayısı
Nu. of Application |
Verilen İzin Sayısı
Nu. Of Permit |
İzin Oranı
Permit Rate % |
| Çalışma izni
Work Permit |
316.365 | 239.835 | 75,8 |
| Çalışma izni muafiyeti
Work permit exemption |
13.954 | 12.090 | 86,6 |
Not: Bakanlık her ne kadar ret edilen başvuru sayısını açıklamamış ise de, toplam başvuru sayısından verilen izin sayısını çıkardığımızda; çalışma izinlerinde başvuru ret oranının %24,2, çalışma izni muafiyet başvurularındaki ret oranının ise % 13,4 olduğu görülmektedir.
Tablo 2
Yıllara ve cinsiyete göre yabancılara verilen çalışma izni dağılımı
Distribution of work permit given to foreigners by years and gender
| Yıl / Year | Çalışma izni sayısı / Number of work permit | ||||
| Kadın / Female | Erkek / Male | Toplam | |||
| Sayı | % | Sayı | % | Total | |
| 2013 | 28.406 | 62,0 | 17.417 | 38,0 | 45.823 |
| 2014 | 31.308 | 59,9 | 20.987 | 40,1 | 52.295 |
| 2015 | 37.621 | 58,3 | 26.900 | 41,7 | 64.521 |
| 2016 | 35.601 | 48,4 | 37.948 | 51,6 | 73.549 |
| 2017 | 37.756 | 43,3 | 49.426 | 56,7 | 87.182 |
| 2018 | 48.087 | 41,5 | 67.750 | 58,5 | 115.837 |
| 2019 | 50.690 | 34,9 | 94.542 | 65,1 | 145.232 |
| 2020 | 41.853 | 33,9 | 81.721 | 66,1 | 123.574 |
| 2021 | 48.371 | 28,8 | 119.732 | 71,2 | 168.103 |
| 2022 | 57.829 | 27,2 | 154.853 | 72,8 | 212.682 |
| 2023 | 66.299 | 27,6 | 173.536 | 72,4 | 239.835 |
Tablo 3: Eğitim düzeyi ve cinsiyete göre yabancılara verilen çalışma izni sayısı, 2023
Number of work permit given to foreigners by education status and gender, 2023
| Eğitim düzeyi Education status |
Erkek Male |
Kadın Female |
Toplam Total |
Oran
Rate % |
| İlkokul Primary education |
45.144 | 3.923 | 49.067 | 20.5 |
| Ortaokul Lower secondary education |
36.197 | 7.557 | 43.754 | 18.2 |
| Lise ve dengi Upper secondary education |
56.264 | 29.711 | 85.975 | 35.8 |
| Ön lisans Short-Cycle tertiary education |
4.221 | 2.900 | 7.121 | 3.0 |
| Lisans Bachelor’s or equivalent level |
25.740 | 18.079 | 43.819 | 18.3 |
| Yüksek lisans Master’s or equivalent level |
4.338 | 3.273 | 7.611 | 3.2 |
| Doktora Doctoral or equivalent level |
1.614 | 822 | 2.436 | 1.0 |
| Bilinmeyen Unknown |
18 | 34 | 52 | 0.0 |
| Toplam-Total | 173.536 | 66.299 | 239.835 | 100.0 |
| Tablo 4: Yaş grubu ve cinsiyete göre yabancılara verilen çalışma izni sayısı, 2023 Number of work permit given to foreigners by age groups and gender, 2023 |
|||
| Yaş grubu Age group |
Erkek Male |
Kadın Female |
Toplam Total |
| 15-19 | 3.815 | 1.815 | 5.630 |
| 20-24 | 25.659 | 8.892 | 34.551 |
| 25-29 | 42.103 | 11.670 | 53.773 |
| 30-34 | 34.894 | 11.729 | 46.623 |
| 35-39 | 26.862 | 10.735 | 37.597 |
| 40-44 | 17.037 | 8.348 | 25.385 |
| 45-49 | 10.336 | 5.810 | 16.146 |
| 50-54 | 6.506 | 3.796 | 10.302 |
| 55-59 | 3.686 | 2.116 | 5.802 |
| 60-64 | 1.741 | 983 | 2.724 |
| 65+ | 897 | 405 | 1.302 |
| Toplam – Total | 173.536 | 66.299 | 239.835 |
Tablo 5:
Uyruklara ve cinsiyete göre yabancılara verilen çalışma izni sayısı, 2023
Number of work permit given to foreigners by nationalities and gender, 2023
| Uyruk | Erkek | Kadın | Toplam |
| Suriye | 102.122 | 6.398 | 108.520 |
| Rusya Fed. | 11.140 | 6.645 | 17.785 |
| Türkmenistan | 5.629 | 7.499 | 13.128 |
| İran | 4.978 | 3.543 | 8.521 |
| Özbekistan | 3.616 | 4.821 | 8.437 |
| Kırgızistan | 2.919 | 5.268 | 8.187 |
| Kazakistan | 2.828 | 3.629 | 6.457 |
| Afganistan | 5.687 | 517 | 6.204 |
| Azerbaycan | 3.299 | 2.737 | 6.036 |
| Endonezya | 1.104 | 4.503 | 5.607 |
| Hindistan | 4.610 | 93 | 4.703 |
| Irak | 3.364 | 551 | 3.915 |
| Ukrayna | 540 | 2.828 | 3.368 |
| Gürcistan | 337 | 2.719 | 3.056 |
| Çin Halk Cum. | 2.086 | 366 | 2.452 |
| Filipinler | 153 | 2.030 | 2.183 |
| Pakistan | 1.682 | 220 | 1.902 |
| Sri Lanka | 1.519 | 40 | 1.559 |
| Belarus | 764 | 707 | 1.471 |
| İngiltere | 852 | 471 | 1.323 |
| Fas | 474 | 763 | 1.237 |
| Mısır | 918 | 313 | 1.231 |
| Moldova | 187 | 918 | 1.105 |
| Almanya | 499 | 587 | 1.086 |
| Diğer Ülkeler (1000-) | 12.229 | 8.133 | 20.362 |
| TOPLAM | 173.536 | 66.299 | 239.835 |
Tablo 6: İllere ve cinsiyete göre yabancılara verilen çalışma izni sayısı, 2023
Number of work permit given to foreigners by provinces and gender, 2023
| İl/
Province |
Kadın/
Female |
Erkek/
Male |
Toplam
Total |
| İstanbul | 25.766 | 57.663 | 83.429 |
| Antalya | 16.492 | 11.072 | 27.564 |
| Mersin | 3.247 | 18.859 | 22.106 |
| Bursa | 1.517 | 15.722 | 17.239 |
| Ankara | 4.896 | 7.716 | 12.612 |
| Gaziantep | 1.169 | 11.093 | 12.262 |
| Kocaeli | 655 | 7.502 | 8.157 |
| İzmir | 2.966 | 4.586 | 7.552 |
| Konya | 340 | 5.548 | 5.888 |
| Muğla | 2.729 | 2.188 | 4.917 |
| Adana | 596 | 3.466 | 4.062 |
| Kayseri | 329 | 3.450 | 3.779 |
| Kahramanmaraş | 124 | 2.452 | 2.576 |
| Hatay | 323 | 1.970 | 2.293 |
| Sakarya | 350 | 1.747 | 2.097 |
| Şanlıurfa | 440 | 1.451 | 1.891 |
| Tekirdağ | 269 | 1.597 | 1.866 |
| Eskişehir | 200 | 1.102 | 1.302 |
| Denizli | 279 | 989 | 1.268 |
| Balıkesir | 174 | 969 | 1.143 |
| Bolu | 81 | 996 | 1.077 |
| Diğer İller (1000-) | 3.357 | 11.398 | 14.755 |
| Toplam | 66.299 | 173.536 | 239.835 |
