SİRKÜLER 2023/39
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR (EYT) DÜZENLEMESİ
Kamuoyunda EYT Yasası (Kanun No:7438) olarak bilinen kanun teklifi, 1 Mart 2023 Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaştı. Yakın zamanda Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girecek EYT Yasası 3 önemli düzenlemeden oluşmaktadır.
Birinci düzenlemede 8.9.1999 tarihi ve öncesinde ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaş dışındaki diğer şartları sağlaması kaydıyla yaşlılık ve emekli aylığı almalarına imkan sağlanmıştır.
İkinci düzenlemede EYT Yasasından faydalanan sigortalılarını işe başlatan işverenlere 5 puanlık Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) desteği verilecektir.
Üçüncü düzenlemede ise 696 KHK hükümlerine göre sürekli işçi kadrosuna geçenlerin (Geçici Madde 23 ve 24) istihdam süresi emeklilik, yaşlılık ve malullük aylığı hak kazandıkları tarihle sınırlandırılmışken, bu düzenleme yürürlükten kaldırılmıştır.
1. EYT Şartları
8.9.1999 tarihi ve öncesinde ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaş dışındaki diğer şartları sağlaması kaydıyla yaşlılık ve emekli aylığı almalarına imkân sağlanmış, başka bir ifadeyle sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartları değiştirilmemiştir.
Sigortalılık statülerine göre sigortalılık başlangıç tarihi, prim gün sayısı ve sigortalılık süresini gösterir tablolar aşağıda sunulmuştur.
DANIŞMAN NOTU: EYT Yasası kapsamındaki başvurular kanunun Resmî Gazetede yayımını takiben yapılacaktır. Sosyal Güvenlik Kurumunun 1.03.2023 tarihinde yaptığı açıklama bu yönde olup yararlanıcıların Resmî Gazete yayım tarihinin beklemeleri oldukça önemlidir.
DANIŞMAN NOTU 2: EYT Yasası hakkında Sosyal Güvenlik Kurumunun ikincil mevzuat yayınlayacağı beklenmektedir. EYT kapsamında farklı sigortalılık statülerinden (SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı, Tarım SSK, Tarım BAĞ-KUR ve Banka sandıkları) kaynaklanan tereddütlü konulara açıklık getirileceği beklenmektedir.
SİGORTALILIK STATÜLERİNE GÖRE EYT ŞARTLARI
| 5510-4/a KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR YÖNÜNDEN | |||||
| Kadın | Erkek | ||||
| Sigortalılık Süresinin Başlangıcı | Sigortalılık Süresi | Gün Sayısı | Sigortalılık Süresinin Başlangıcı | Sigortalılık Süresi | Gün Sayısı |
| 09/09/1981-23/05/1985 | 20 | 5000 | 09/09/1976-23/11/1980 | 25 | 5000 |
| 24/05/1985-23/05/1986 | 20 | 5075 | 24/11/1980-23/05/1982 | 25 | 5075 |
| 24/05/1986-23/05/1987 | 20 | 5150 | 24/05/1982-23/11/1983 | 25 | 5150 |
| 24/05/1987-23/05/1988 | 20 | 5225 | 24/11/1983-23/05/1985 | 25 | 5225 |
| 24/05/1988-23/05/1989 | 20 | 5300 | 24/05/1985-23/11/1986 | 25 | 5300 |
| 24/05/1989-23/05/1990 | 20 | 5375 | 24/11/1986-23/05/1988 | 25 | 5375 |
| 24/05/1990-23/05/1991 | 20 | 5450 | 24/05/1988-23/11/1989 | 25 | 5450 |
| 24/05/1991-23/05/1992 | 20 | 5525 | 24/11/1989-23/05/1991 | 25 | 5525 |
| 24/05/1992-23/05/1993 | 20 | 5600 | 24/05/1991-23/11/1992 | 25 | 5600 |
| 24/05/1993-23/05/1994 | 20 | 5675 | 24/11/1992-23/05/1994 | 25 | 5675 |
| 24/05/1994-23/05/1995 | 20 | 5750 | 24/05/1994-23/11/1995 | 25 | 5750 |
| 24/05/1995-23/05/1996 | 20 | 5825 | 24/11/1995-23/05/1997 | 25 | 5825 |
| 24/05/1996-23/05/1997 | 20 | 5900 | 24/05/1997-23/11/1998 | 25 | 5900 |
| 24/05/1997-08/09/1999 | 20 | 5975 | 24/11/1998-08/09/1999 | 25 | 5975 |
| 5510-4/1-b KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR YÖNÜNDEN SİGORTALILIK BAŞLANGICI | |||
| Sigortalı | Sigortalılık Süresi | Yaşı | Gün Şartı |
| Kadın | 20 Yıl | EYT kapsamında yaş şartı uygulanmayacaktır. | 7200 Gün |
| Erkek | 25 Yıl | 9000 Gün | |
| 5510-4/1-c KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR YÖNÜNDEN SİGORTALILIK BAŞLANGICI | |||
| Sigortalı | Sigortalılık Süresi | Yaşı | Gün Şartı |
| Kadın | 20 Yıl | EYT kapsamında yaş şartı uygulanmayacaktır. | 7200 Gün |
| Erkek | 25 Yıl | 9000 Gün | |
2. İşverenlere 5 Puanlık SGDP Desteği
EYT Yasasından faydalanmak üzere aylık talebinde bulunanların işten ayrılış bildirgesindeki işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalıştığı özel sektör işyerinde çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek priminin işveren hissesinin 5 puanlık kısmına denk gelen tutar Hazine tarafından karşılanacaktır.
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz.
Desteğin uygulanmasına ilişkin detaylar ikincil mevzuatla belirlenecektir.
| SGDP PRİM ORANLARI | |||
| İşçi Payı | İşveren Payı | İşveren Payı (EYT’li)* | |
| Sosyal Güvenlik Destek Primi | %7,5 | %22,5 | %17,5 |
| Kısa Vadeli Sigorta Kolları | – | %2 | %2 |
| Toplam | %7,5 | %24,5 | %19,5 |
| *5 Puanlık SGDP desteği bir işyerinde çalışıp EYT Yasasından faydalanarak aynı işyerinde SGDP’li olan sigortalılar adına verilecektir. | |||
3. Kamuda Emeklilik Şartına Bağlı İstihdam Süresinin Kaldırılması
Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılmıştır. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)