SGK ÖDEME VADESİ GEÇMİŞ PRİM VE İDARİ PARA CEZASI BORÇLARININ TECİL VE TAKSİTLENDİRİLMESİ
30.05.2024 tarih ve 2024/8 sayılı “Tecil İşlemlerinde Değişiklik” konulu Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim ve idari para cezası borçlarının 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesi uyarınca tescil ve taksitlendirilmesi mümkün bulunmakla birlikte, Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 2024/8 sayılı Genelgeyle tecil ve taksitlendirme işlemlerine ilişkin usul ve esaslarda SGK Yönetim Kurulunun 30.05.2024 tarihli ve 2024/164 sayılı kararıyla bazı değişiklikler yapılmıştır.
2024/8 sayılı Genelgede yapılan değişikliklerle birlikte 30/5/2024 tarihinden itibaren ödeme vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının tecil ve taksitlendirilmesi sırasında dikkat edilecek hususlar aşağıda açıklanmıştır.
1- TECİL VE TAKSİTLENDİRME ŞARTLARI
6183 sayılı Kanunun 48. maddesi uyarıca ödeme vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının tecil ve taksitlendirilebilmesi için;
- 2024/8 sayılı Genelgenin Ek-1’inde yer alan “Tecil ve Taksitlendirme Talep Formu” ile birlikte işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması,
- Borçlunun çok zor durumda bulunması,
- Teminat gösterilmesi
- İlk taksit tutarının ödenmesi
Gerekmektedir.
2- ÇOK ZOR DURUM HALİNİN TESPİTİ
Tecil ve taksitlendirme başvurusunda bulunan borçluların çok zor durumda olup olmadıkları, borç aslı, gecikme cezası ve geçilme zammı borçları 500.000 TL’nin altında ve üstünde olan borçlular yönünden farklı şekilde tespit edilecektir.
2.1- Borç türü bazında 500.000 TL’nin üzerinde borcu olanlar yönünden çok zor durum halinin tespiti
Tecil ve taksitlendirme talebinde bulunan borçluların çok zor durumda olup olmadıkları, aşağıda belirtilen formüle göre hesaplanacak likidite oranlarına göre tespit edilecektir.
a) Bilanço esasına göre defter tutan borçlular yönünden likidite oranı; “Dönen Varlıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” formülüne göre
b) İşletme hesabı esasına göre defter tutan borçlular yönünden likidite oranı; “Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar” formülüne göre hesaplanacaktır.
Çok zor durum haline ilişkin tespitin, serbest muhasebeci mali müşavirler veya yeminli mali müşavirler tarafından tutulan defter türüne göre (Ek-1/a) da yer alan 6183 SAYILI KANUNUN 48. MADDESİ KAPSAMINDA ÇOK ZOR DURUM RAPORU ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
Halka açık şirketler yönünden çok zor durum tespiti, Sermaye Piyasası Kuruluna verdikleri en son bilanço esas alınarak (a) bendindeki likidite oranı formülüne göre Kurum tarafından yapılacaktır.
2.2. Borç türü bazında 500.000 TL’yi aşmayan borcu olanlar yönünden çok zor durum halinin tespiti
Borç türü bazında 500.000 TL’yi aşmayan borcu olanlar yönünden çok zor durum halii, (Ek-1/b) de yer alan MALİ DURUM BİLDİRİM FORMU ile beyan edecekleri bilgiler esas alınarak, likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre başvuruda bulunulan sosyal güvenlik merkezince tespit edilecektir.
2.3-Kamu kurum ve kuruluşları yönünden çok zor durum halinin tespiti
Kamu kurum ve kuruluşlarının beyanlarına göre çok zor durum tespiti, likidite oranı hesaplamasına bağlı kalınmaksızın değerlendirilecektir. Buna göre, belediyeler (şirketleri hariç) ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının tecil taleplerinde likidite oranı hesaplaması yapılmayacaktır.
2.4-Tüzel kişi işyerlerinde üst düzey yöneticilerinin ve limited şirket ortaklarının sorumlu oldukları borçlar yönünden çok zor durum halinin tespiti
Tüzel kişi işyerlerinin üst düzey yöneticilerinin ve limited şirket ortaklarının sorumlu oldukları borçları için tecil ve taksitlendirme talebinde bulunmaları halinde çok zor durum halinin tespiti; bu kişilerin tüzel kişi ile hukuki bağlarının devam edip etmemesine (üst düzey yöneticilerin görevden ayrılmaları ve limited şirket ortaklarının hisselerini devretmeleri) ve sorumlu oldukları borç miktarına bakılmaksızın mali durum bildirim formundaki kendilerine ait mali bilgiler esas alınarak Kurum tarafından likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre yapılacaktır.
2.5-4/b sigortalılarının borçları yönünden çok zor durum halinin tespiti
5510-4/b kapsamındaki sigortalılarının (Bağkur’luların), bu sigortalılıklarından kaynaklanan borçları için tecil ve taksitlendirme başvurusunda bulunmaları halinde çok zor durum halinin tespiti, bu kişilerin Kurum ünitesine olan borç miktarına bakılmaksızın mali durum bildirim formundaki mali bilgiler esas alınarak Kurum tarafından likidite oranı (Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar) formülüne göre yapılacaktır.
2.6- 500.000 TL tutarı, her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılarak Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından duyurulacaktır.
3- LİKİDTE ORANI VE TECİL VE TAKSİTLENDİRME SÜRESİ
Likidite oranının;
• “1,00” ve altında olması halinde borçlunun çok zor durumda bulunduğu kabul edilecektir.
• “1,01” ve üzerinde olması halinde ise borçlunun çok zor durumda bulunmadığı kabul edilerek tecil ve taksitlendirme talebi reddedilecektir.
Likidite oranının “0,51” ila “1,00” aralığında olması halinde azami 18 aya kadar, “0,50” ve altında olması halinde azami 36 aya kadar taksitlendirme yapılabilecektir. Bu süreler, azami taksitlendirmeleri süreleri olup daha az süreli tecil yapılabilecektir.
Likidite oranının hesaplanması sırasında, virgülden sonraki ilk iki rakam dikkate alınacak ve herhangi bir yuvarlama yapılmayacaktır.
4- AYLIK TAKSİTLERİN HESAPLANMASI
Tecil ve taksitlendirme başvurusunda bulunulan borç tutarının ödeme planı bazında en az %10’u ilk taksit (peşinat) tutarı olarak belirlenecek, kalan borç diğer taksitlere eşit olarak bölünecektir.
Tecil ve taksitlendirme işlemi, belirlenen ilk taksit tutarının tamamının ödendiği tarihte başlayacaktır.
Tecil işleminde borcun eşit taksitlerle ödenmesi esastır. Ancak borçluların kademeli ödeme planında ısrar etmesi ve ünitenin borçlunun taksitlerini eşit olarak ödeyemeyecek durumda olduğuna kanaat getirmesi hâlinde ilk taksit olarak tecil talep edilen borç tutarının ödeme planı bazında en az %10’u olmak ve sonraki beş taksit, eşit taksitlere bölünmüş ödeme planındaki taksit tutarının %50’sinden az olmamak kaydıyla kademeli olarak taksitlendirilebilecektir.
5- AYLIK TAKSİTLERİN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Tecil ve taksitlendirmeye konu taksitlerden bir veya birbirini izleyen iki taksitin ödenmemiş olması durumunda, bu taksit ya da taksitlerin ödenmeyen ilk taksiti izleyen üçüncü taksitle birlikte tamamının ödenmiş olması ve ödeme planındaki son taksit süresinin aşılmaması kaydıyla tecil ve taksitlendirme işlemi bozulmayacaktır.
6- CARİ AY PRİMLERİNİN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Tecil ve taksitlendirmeye konu olan işyerlerinin bir takvim yılında en fazla 2 aya ait ödenmeyen ya da eksik ödenen cari ay borçlarının tecil süresi aşılmamak kaydıyla en geç izleyen takvim yılının sonuna kadar ödenmesi halinde borçlunun tecil işlemi bozulmayacaktır.
Buna karşın borçluların cari aylara ilişkin ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılı içinde 3 defa yerine getirmemeleri halinde tecil ve taksitlendirme işlemi bozulacaktır.
7- MÜCBİR SEBEP KAPSAMINDA ERTELENEN BORÇLARIN TECİL VE TAKSİTLENDİRME İŞLEMİ
Mücbir Sebep Kapsamında Ertelenen Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci Maddesine Göre Tecil ve Taksitlendirilmesinin Usul ve Esaslarının 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında geçen “veya ertelemenin bitim tarihinden itibaren 3 ay içinde” ibaresi kaldırılmıştır.
Buna göre, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrasından yararlanmak isteyen borçluların, erteleme süresi bitmeden dosyalarının işlem gördüğü üniteye başvurmaları gerekmektedir.
Dolayısıyla 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrası Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde faaliyet gösteren işverenler yönünden 6183/48-6. fıkraya istinaden yapılacak başvuruların;
- •6/2/2023 tarihinden önce ödeme süresi dolmuş prim borçları yönünden en geç 30/9/2024 tarihine kadar,
- 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos Eylül, Ekim, Kasım, Aralık, 2024 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz aylarına ait prim borçları yönünden (Ayların 15 ila 14 döneminde işlem gören işyerleri için 2022 Aralık ayı, 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ,2024 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran ayları) en geç 28/2/2025 tarihine kadar Başvuruda bulunulması gerekecektir.
